Ebola’dan etkilenen üç Batı Afrika ülkesinde sekteye uğrayan ticaret, gıda fiyatlarını giderek yükseltip yaşamı zorlaştırırken işgücündeki kısıtlamalar da yaklaşan hasat sezonunu ciddi riske sokuyor.

Gine, Liberya ve Sierra Leone’de virüsün yayılmasına yönelik insanların dolaşımını kısıtlayıcı önlemler alınıyor ve karantina alanları yaratılıyor. Bu önleyici uygulamalar gerekli olmasına rağmen gıdanın dolaşımını ve pazarlanmasını ciddi şekilde etkilerken, FAO’nun Küresel Bilgi ve Erken Uyarı Sistemi’ne göre (GIEWS) bu durum bazı ürünlerin panikten dolayı tükenmesine, gıda kıtlığına ve gıda fiyatlarının artmasına neden oldu.

Bölge için önemli iki ürün olan pirinç ve mısırın hasat zamanının haftalar sonra olmasının yanında; uyarıya göre serbest dolaşımın kısıtlanmasından dolayı yaşanan tarım arazilerindeki işgücü sıkıntısı üretimi ciddi şekilde etkileyecek ve bu da çok sayıda insanın gıda güvenliğini tehlikeye atacak.

2014’te ürünlerin ekilme mevsiminde yağan yağmurların Ebola’dan etkilenen ülkelerde hasadı olumlu etkileyeceği yönünde bir beklenti olmasına rağmen şu andaki durumda gıda üretimi ciddi olarak hasar gördü. Bunda Ebola’dan etkilenen yerlerin başında Sierra Leone ve Liberya’nın tarımsal açıdan en verimli bölgelerinin olmasının da payı var.

Afrika’nın FAO Bölgesel temsilcisi Bukar Tijani gıdaya erişimin salgından etkilenen üç ülkedeki birçok insanı baskı altına sokan bir sorun olduğuna dikkat çekti. Tijani şöyle devam etti: “Mahsulün risk altında olması, ticaretin ve malların dolaşımının kısıtlanması gıda güvencesizliğinin önümüzdeki haftalarda ve aylarda daha da artacağına işaret ediyor. Bu durumun çiftçilerin geçim şartlarına ve kırsal ekonomilere uzun süreli etkileri olacaktır.”

GIDA FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ

Gine, Liberya ve Sierra Leone tahıl ithalatçısıyken, Liberya dış desteklere en fazla ihtiyaç duyan ülke. Bazı sınır kapılarının kapanması, üç ülkenin birleşme noktasındaki bazı sınırların ise izole edilmesi gıda stoklarının sınırlı olmasına ve bunla bağlantılı olarak fiyatların yükselmesine neden oluyor.

FAO’nun Dakar merkezli yardım merkezinin başkanı Vincent Martin, Ebola salgınından da önce bazı ailelerin geçiminin yüzde 80’lik kısmının gıdaya harcandığını ve fiyatlarda yaşanan bu son artışın gıdayı söz konusu aileler için tamamen ulaşılmaz kıldığını söyledi.

YARDIM ÇABALARI

Kısa vadeli gıda yardımlarını karşılamak için BM Dünya Gıda Programı (WFP) bölgesel bir destek operasyonu yürüterek 1,3 milyon insana 65 bin ton gıda yardımı yaptı.

FAO’nun ikaz sistemi, hızla yapılması gereken değerlendirmeler ışığında bir an önce hasat sırasındaki işgücü kısıtlamalarını azaltacak önlemler alınması gerektiğini öngörüyor. İç ticareti yeniden hareketlendirmek için gıda stoklarını rahatlatacak ve olası fiyat artışlarını azaltacak girişimler, FAO tarafından gıda güvenliği açısından zorunlu kabul ediyor.