Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında yürütülen kazı çalışmalarında önemli bir aşamaya gelindi. Soğmatar Antik Kenti Kazı Sorumlusu Süheyla İrem Mutlu, Şanlıurfa'nın Eyyübiye ilçesine bağlı Yağmurlu Mahallesi kırsalında bulunan antik kentte yaklaşık 4 yıldır kazı çalışmaları yürüttüklerini belirtti. Çalışmalar, Şanlıurfa Müze Müdürlüğü koordinasyonunda, Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve öğrencilerinin desteğiyle gerçekleştiriliyor.
Antik Kentin Kutsal Yapısı Gün Yüzüne Çıkarıldı
Soğmatar Antik Kenti, tarih boyunca kutsal bir merkez olarak kabul ediliyor. Ay Tanrısı Sin ve Güneş Tanrısı Şamaş’a ait kabartmaların bulunduğu kentte yer alan höyükte ve kaya mezarlarının yer aldığı nekropol alanda eş zamanlı kazılar yapılıyor. Yapılan son çalışmalar, kentin yalnızca dini değil, aynı zamanda kamusal bir merkez olduğunu da ortaya koydu.
Demir Çağ’a Ait Kamusal Yapı Keşfedildi
Kazılarda en dikkat çekici keşif, Demir Çağ’a ait olduğu belirlenen kamusal yapı kompleksi oldu. M.Ö. 1. binyıla, yani Yeni Asur Dönemi’ne tarihlenen bu yapı, bölgenin antik çağlarda da sosyal ve politik organizasyona sahip olduğunu gösteriyor. Yapının, dönemin elit ve soylu kesimine hizmet ettiği düşünülüyor.
Nekropol Alanda 83 Kaya Mezar Gün Işığına Çıkarıldı
Kazılar sırasında şu ana kadar 83 kaya mezarı ortaya çıkarıldı. Bu mezarlar arasında iki farklı tip dikkat çekiyor: İlki Erken Tunç Çağı’na (yaklaşık M.Ö. 2400) tarihlenen kuyu tipi mezarlar, diğeri ise Roma Dönemi’ne ait, daha görkemli girişe sahip merdivenli mezarlar. Her iki mezar tipi de, Soğmatar’ın tarihsel süreçte kesintisiz bir yerleşim yeri olduğunu ortaya koyuyor.
Kamusal Yapıda 7 Oda Ortaya Çıkarıldı
Yeni keşfedilen kamusal yapının 7 farklı odadan oluştuğu belirlendi. Her bir odanın duvar yüksekliğinin 2 metre, kalınlığının ise 1 metre olduğu tespit edildi. Bu mimari özellikler, yapının dayanıklılığı ve kullanım amacı hakkında önemli ipuçları veriyor. Elde edilen bulgular, bölgenin yerleşim, yönetim ve inanç yapısını anlamada kritik önem taşıyor.
Soğmatar’ın Tarihi Derinleşiyor
Kazı Sorumlusu Mutlu, hem höyükte hem de nekropol alanda sürdürülen çalışmalarla Soğmatar Antik Kenti’nin tarihini daha da geriye götürmeyi hedeflediklerini ifade etti. Antik kentin bütüncül olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Mutlu, ortaya çıkan yapıların ve mezarların, kentin hem kutsal hem de sosyal bir merkez olduğunun göstergesi olduğunu belirtti.
Soğmatar Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmaları, yalnızca bölgenin değil, insanlık tarihinin karanlıkta kalan dönemlerine de ışık tutuyor. Elde edilen bulgular, Şanlıurfa’nın dünyanın en eski ve sürekli yerleşim yerlerinden biri olduğunu bir kez daha kanıtlıyor. Kazıların ilerleyen dönemlerde daha büyük sırları açığa çıkaracağı umut ediliyor.