Makina Mühendisleri Odası (MMO) Mersin Şube Başkanı Önder Ova, her yıl sobadan sızan karbonmonoksit gazından birçok vatandaşın hayatını kaybettiğini belirterek, "Zehirlenmelere karşı soba kullanımına dikkat edilmesi gerekiyor. Bakımsız bacalar karbonmonoksit zehirlenmelerini artırıyor. Özellikle yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt koyulmamalı" dedi.
Karbonmonoksit gazı zehirlenmeleriyle ilgili açıklamalarda bulunan MMO Mersin Şube Başkanı Ova, hemen her yıl sonbahar ve kış aylarında Türkiye’nin çeşitli yerlerinde bilgisizlik, ihmal ve denetimsizlik yüzünden soba, şofben ve kombilerden dolayı karbonmonoksit zehirlenmeleri yaşandığını ve çok sayıda insanın hayatını kaybettiğini söyledi. Bu yılda havaların soğumasıyla birlikte vatandaşların sobadan sızan karbonmonoksit gazı zehirlenmesinden dolayı hayatını kaybettiği kaydeden Ova, "Karbonmonoksit kokusuz, renksiz, tatsız bir gazdır ve özellikle uykudayken fark edilmesi oldukça güçtür. Bu nedenle zehirlenme tehlikesine karşı, vatandaşlarımızın belli bir bilinçle hareket etmesi ve gerekli tedbirleri alması, çok büyük önem taşımaktadır. Vatandaşlarımızın alacağı tedbirlerin yanı sıra, konuyla ilgili denetimlerin aksatılmaması ve düzenli aralıklarla tekrarlanmasının, zehirlenmelerin önüne geçebilecek en önemli unsur olduğu unutulmamalıdır" diye konuştu.
"Özellikle yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt koyulmamalıdır"
Soba kullanımıyla ilgili de bilgi veren Ova, "Soba alımında, sobaların TSE standartlarına uygunluğuna, aynı şekilde kullanılan yakıtın standartlara uygunluğuna ve izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamasına dikkat edilmelidir. Soba aşırı dondurulmamalıdır. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralır ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı olacağından baca çekişi zayıflar. İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbonmonoksit zehirlenmesi riski artmaktadır. Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır. Böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar yanarak sobayı terk ederler. Sönmekte olan sobaya tutuşması güç yakıtların asla koyulmaması gerekir. Yakıt iyi olsa bile yavaş yavaş ilave edilmelidir.Soba yakıtla beslenirken, yeni atılan yakıtın üzerine kor halindeki yakıttan bir miktar konulması, sobadaki yakıtın sürekli olarak üstten yanmasını sağlar. Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt koyulmamalıdır" ifadelerini kullandı.
"Bakımsız bacalar tehlike saçıyor"
Bakımsız bacaların tehlike saçtığını vurgulayan Ova, "Sobaların yanlış kurulumu ve yakılması, baca temizliğinin yaptırılmaması, kalitesiz ve standartlara uymayan yakıt kullanılması, soba-baca ve şofben-baca bağlantılarının yanlış yapılması, bacalar ile soba ve şofben cihazlarının standartlara uygun olmaması veya yanlış montajdan dolayı sonbahar ve kış aylarında karbonmonoksit zehirlenmeleri artmaktadır. Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar, zehirlenmelerin ve yangınların başlıca nedenidir. Bacalar standartlara uygun yaptırılmalı; baca çekişini arttırmak için baca yalıtımı yaptırılmalıdır. Pencere veya duvar delinerek yapılan bacada delinen kısımda, sızdırmazlık sağlanmasına mutlaka dikkat edilmelidir. Soba yakmaya başlamadan önce sonbahar aylarında baca bakımları mutlaka yaptırılmalı ve bu bakımlar düzenli olarak tekrarlanmalıdır" diye konuştu.
"Bacaların temizliğine dikkat"
Bacalarda dikkat edilecek hususlarla ilgili de açıklama yapan Ova, sözlerini şöyle tamamladı:
"Pencere veya duvar delinerek yapılan bacalar çabuk soğuduğu için yalıtılması gerekir. Aksi halde soğuyan baca gazı içindeki su buharı yoğunlaşır ve baca çekişi azalır. Baca gazlarının soğumasını azaltmak, baca tepmesini önlemek ve hava şartlarının etkisini azaltmak için bacalar yalıtılmalı veya baca duvarı et kalınlığı en az 10 santimetre olmalıdır. Yangın emniyeti için bacalar çatının mahyasından en az 50-80 santimetre yükseklikte olmalıdır. Uzun bacalı binalarda yoğuşmayı önlemek için baca malzemesi olarak taş, tuğla veya paslanmaz çelik kullanılması uygundur. Bacalara yağmur suları, kuşlar, ağaç yaprakları ve benzeri maddelerin girmesini engellemek için mutlaka başlık kullanılmalıdır. Rüzgarlı havalarda hava akışı yüksekten alçağa doğru gerçekleşir. Böyle havalarda, binanın çevresinde yüksek yapılar veya ağaç gibi engeller mevcutsa sık sık baca tepmesi meydana gelir.Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının, çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksek olması sağlanmalıdır. Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar zehirlenmelere ve yangınlara neden olur. Bacalarınızı, kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullandığınız takdirde 2 ayda bir, diğer yakıtları kullandığınız takdirde 3 ayda bir temizlettirin."