Trafik kazaları, yalnızca can kaybı ya da yaralanma ile değil, aynı zamanda maddi kayıplarla da hayatımızda derin etkiler bırakıyor. Özellikle araçlarda meydana gelen ağır hasarlar, sürücüler için önemli bir ekonomik sorun haline geliyor. Türkiye’de son yıllarda sıkça gündeme gelen konulardan biri de pert farkı tazminatı oldu. Peki pert farkı tazminatı nedir, kimler bu tazminatı talep edebilir ve hangi koşullarda ödenir?
PERT KAVRAMI NEDİR?
Sigorta ve trafik hukukunda “pert”, aracın onarım maliyetinin aracın piyasa değerini aşması veya ekonomik açıdan onarımının mantıklı olmaması halini ifade eder. Halk arasında “pert olmak” ya da “pert araç” olarak bilinen bu durum, aracın tam ziya kapsamına girdiğini gösterir.
Örneğin; değeri 400 bin TL olan bir araç, bir kazada 350 bin TL masraf çıkarıyorsa sigorta şirketi bu aracın pert olduğuna karar verebilir.
PERT FARKI TAZMİNATI NEDİR?
Pert farkı tazminatı, pert kaydı oluşan aracın ikinci el piyasasında değer kaybetmesi nedeniyle ortaya çıkan farkın, kusurlu taraftan veya sigorta şirketinden talep edilmesiyle ilgilidir.
Aracınız tamir edilse bile, “pert kaydı” olduğu için ikinci el değerinde ciddi bir düşüş olur. İşte bu değer kaybı farkı, pert farkı tazminatı kapsamında talep edilebilir.
KİMLER PERT FARKI TAZMİNATI TALEP EDEBİLİR?
- Kazada asli kusurlu olmayan sürücüler,
- Sigorta şirketine başvuru yapan araç sahipleri,
- Araçları pert kaydı nedeniyle değer kaybına uğrayanlar,
bu tazminatı talep etme hakkına sahiptir.
Burada tazminat davalarında dikkat edilmesi gerekenler konusundaki yazımız da sürecin nasıl ilerlediğini anlamak açısından faydalı olabilir.
HUKUKİ DAYANAK
Pert farkı tazminatı, Türk Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine dayanır. Kusurlu tarafın verdiği zararı tazmin etme yükümlülüğü, araçtaki değer kaybını da kapsar.
Yargıtay kararlarında da, araçların pert kaydı nedeniyle uğradığı değer kaybının maddi zarar kapsamında olduğu ve bu farkın tazmin edilmesi gerektiği defalarca vurgulanmıştır.
BAŞVURU SÜRECİ
Pert farkı tazminatı talep etmek için izlenecek adımlar:
- Sigorta Şirketine Başvuru: Öncelikle kusurlu tarafın sigorta şirketine başvuruda bulunulmalıdır.
- Ekspertiz Raporu: Aracın piyasa değerindeki kayıp, ekspertiz raporu ile belirlenir.
- Anlaşmazlık Halinde Dava: Sigorta şirketi ödeme yapmazsa veya düşük ödeme yaparsa, trafik kazası sonrası tazminat davası açılabilir.
ÖRNEK BİR SENARYO
Bir sürücü, kazada %100 kusurlu olan diğer aracın çarpması sonucu aracında ağır hasar meydana geldiğini düşünelim. Araç tamir edildi ancak “pert kaydı” nedeniyle piyasa değeri 200 bin TL’den 160 bin TL’ye düştü. İşte aradaki 40 bin TL fark, pert farkı tazminatı olarak talep edilebilir.
YARGITAY KARARLARINDA PERT FARKI
Yargıtay, verdiği birçok kararda pert kaydı bulunan araçların ikinci el piyasasında ciddi değer kaybına uğradığını kabul etmiştir. Bu nedenle, araç sahibinin mağduriyetini gidermek amacıyla değer kaybı farkının da tazmin edilmesi gerektiğini açıkça belirtmiştir.
PERT FARKI TAZMİNATI İLE DEĞER KAYBI TAZMİNATI ARASINDAKİ FARK
Çoğu kişi pert farkı tazminatı ile değer kaybı tazminatını karıştırmaktadır.
- Değer kaybı tazminatı: Araç kazadan sonra tamir edilmesine rağmen hasar kaydı nedeniyle değer kaybına uğramasıdır.
- Pert farkı tazminatı: Aracın “pert” olarak kayıtlara geçmesi sonucu ikinci el piyasasında daha fazla değer kaybetmesiyle ilgilidir.
Her iki durumda da araç sahibinin maddi zararını talep etme hakkı vardır.
SÜRÜCÜLERİN BİLİNÇLENMESİ
Türkiye’de birçok araç sahibi, pert farkı tazminatı hakkını bilmediği için ciddi kayıplar yaşamaktadır. Bu nedenle sürücülerin, sigorta ve hukuki hakları konusunda bilinçlenmesi oldukça önemlidir.
Ayrıca trafik kazasında kusur oranları yazımız da sürücülerin hangi durumlarda hangi haklara sahip olduklarını öğrenmeleri için faydalı olabilir.
SONUÇ
Pert farkı tazminatı, araçların pert kaydı nedeniyle ikinci el piyasasında uğradığı değer kaybını karşılamayı amaçlayan bir tazminat türüdür. Trafik kazasında kusursuz ya da daha az kusurlu olan araç sahipleri bu tazminatı sigorta şirketinden talep edebilir. Ödeme yapılmaması halinde dava açma hakkı bulunmaktadır.
Yargıtay kararları, pert farkı tazminatını araç sahiplerinin zararlarının giderilmesi açısından önemli bir hukuki hak olarak kabul etmektedir. Vatandaşların bu konuda bilinçli hareket etmesi, hak kayıplarını önleyecek ve mağduriyetlerin giderilmesine katkı sağlayacaktır.