Şizofreni, kişinin beyin yapısı ve işleyişini değiştirerek, nasıl düşündüğünü, nasıl hissettiğini veya davranışlarını etkileyen ciddi bir beyin hastalığı ve davranış bozukluğudur. Şizofreni olan hastalar, gerçeği hayalden ayırmakta, normal duygularını ifade etmekte veya yönetmekte ve karar almakta zorlanırlar.
Bu hastaların düşünce süreçleri düzensizleşir, içlerine kapanır. Yaşama motivasyonları düşer ve konsantrasyon bozukluğu yaşarlar. Bazı durumlarda hayali sesler duyabilir, başlarının akıllarını okuduğunu, düşüncelerini kontrol ederek onlara zarar vermek için planlar yaptıklarını da düşünebilirler.
Genel olarak şizofreni, çoklu kişilik sendromu hastaları ile karıştırılır. Çoklu kişilik sendromu aksine şizofreni de farklı kişilikler yoktur ve çoğu zaman da başkaları için tehlike oluşturmazlar.
Ülkemizde yaklaşık olarak 500 bin kişinin bu hastalıkla mücadele ettiği tahmin edilmektedir. Bu hastalık belirtileri genel olarak 16 ile 30 yaş arasında başlamaktadır. Süreç yavaştır ve belirtiler zaman içerisinde ortaya çıkar. Ancak nadir durumlarda, çocuklarda veya 45 yaş sonrası erişkinlerde de görülebilir. Şizofreni erkek veya kadınlarda aynı oranda görülür ancak erkeklerde belirtilerin kendini göstermesi daha geç olur.
Şizofreni Belirtileri Nelerdir?
Şizofreni belirtileri, farklı kişilerde farklı semptomlar şeklinde kendini gösterebilir. Hastalığın tam olarak kendini göstermesi semptomların başlama ciddiyetine ve süresine bağlıdır. Genel olarak belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
Halüsinasyonlar; gerçekle ilgisi olmayan durumlardır. Halüsinasyonlar işitse, görsel, dokunma, tat veya koku alma gibi tüm duyguları etkileyebilir. Şizofreni hastaları gerçekle halüsinasyonu ayırt edemezler. Ses duyma en yaygın halüsinasyonlardır. Ancak sesler herkeste farklı olabilir. Bu sesler;
- Kadın veya erkek sesleri,
- Tanınan veya hiç tanışılmayan biri,
- Kendi dilinde veya faklı dilde veya farklı aksanla,
- Fısıldayarak veya bağırarak,
- Olumsuz ve rahatsız edici şekilde duyulabilir.
Hezeyanlar; Gerçekle ilgisi olmayan sabit ve yanlış inanışlardır. Kişiler aksi kanıtlanmış olsa bile bu hezeyanlara inanmaya devam ederler.
- Kovalandığı, komplo kurulduğu veya zehirlendiği,
- Başka insanların mesaj gönderdiği,
- Düşüncelerinin çalınmaya çalışıldığı, en yaygın hezeyanlardır.
Bu hezeyanlar değerlendirirken, dini inançtan kişinin kültürüne ve eğitimine kadar birçok unsur göz önüne alınmalıdır.
Düşüncelerde bozulma; Çok karmaşık düşüncelere sahip olup, çok hızlı veya çok yavaş konuşma şeklindedir. Söylenenler başka insanlara mantıklı gelmeyebilir. Bu tarz durumlarda kişiler durup dururken konuyu değiştirirler.
Davranışlarda aşırı değişiklikler; Bu tarz şizofreni belirtisi yaşama zevkinin kaybolduğu durumlardır.
- Motivasyon eksikliği,
- Yavaş hareket etme,
- Uyku düzeninde bozukluk,
- Kendine bakmama, hijyen eksikliği,
- Beden dilinde değişiklikler,
- Göz teması eksikliği,
- Duygu kaybı, hissizlik,
- Sosyalleşmeye, hobilere veya daha önce yapılan faaliyetlere daha az ilgi gösterme, şeklindedir.
Bu durumda hastalar bazen tamamen eylemsilizk içerisine girerken bazen de anlamsız ve aşırı bir hareketlilik içerisinde olabilirler.
Bilişsel bozulmalar; Bu durum, hastanın zihninin olumsuz yönde etkilendi anlamındadır. Dikkatini toplayamama, hafıza problemleri, anlama veya zayıf karar verme şizofreninin bilişsel bozulmasıyla ilişkilidir.
Ancak unutulmamalıdır ki, her şizofreni hastası tüm bu belirtileri göstereceği anlamına gelmez. Hastalığın kişiyi etkileme şekli veya şizofrenin türüne bağlı olarak belirtiler değişecektir. Örneğin her şizofreni hastası halüsinasyon görecek veya aklı karışacak değildir.
Şizofreni Tedavisi
Şizofreni nedenleri bilinmediği için günümüzde halen bir tedavisi de bulunmamaktadır. Şizofreni tedavisinde amaç, belirtileri geriletip kişilerin hayatlarını normal bir şekilde yaşamalarını sağlamaktır.
Genel olarak ilaç tedavisi ve psikoterapi tedavileri uygulanır. Düşünüldüğünün aksine pipolar testi gibi bir şizofreni testleri yoktur. Şizofreni kronik ve ciddi bir rahatsızlık olmasına rağmen doğru tedavi ile hastaların normal hayatlarına dönmeleri sağlanabilir.
NPİstanbul olarak Psikiyatri Kliniğimizde şizofreni tedavisi yanı sıra birçok psikolojik hastalığın tedavisi yapılmaktadır. Uzman doktor ve ekiplerimiz en doğru teşhisi koyma ve tedavi sürecini yürütme konusundaki başarısı, birçok danışanımızın normal hayatlarına kavuşmasını sağlamıştır. Siz de sevdiklerinizde bu belirtileri görüyorsanız bizi arayabilir, sevdikleriniz için en iyiyi desteği alabilirsiniz.