TÜİK verilerine göre, toplu iş sözleşmesi kapsamı dışındaki çalışanlar 2024 yılında aylık ortalama 35 bin 821 TL brüt kazanç elde etti. Buna karşılık, toplu iş sözleşmesi kapsamındaki çalışanların aylık ortalama 68 bin 730 TL brüt kazanca ulaştığı belirlendi. Bu fark, toplu pazarlığın ücretler üzerindeki belirleyici rolünü bir kez daha gözler önüne serdi.
Aylık Ortalama İşgücü Maliyeti 45 Bin Lirayı Aştı
Rapora göre, 2024 yılında aylık ortalama işgücü maliyeti 45 bin 777 TL olarak gerçekleşti. İşgücü maliyetinin büyük kısmını brüt kazançlar oluşturdu. Toplam maliyet içinde brüt kazancın payı yüzde 85,7 olurken, sosyal güvenlik ödemeleri yüzde 13,9, diğer işgücü maliyeti ödemeleri ise yüzde 0,4 seviyesinde kaldı.
Finans ve Sigorta Sektörü Zirveye Yerleşti
Sektörel dağılım incelendiğinde, finans ve sigorta faaliyetleri sektörü 119 bin 868 TL ile aylık ortalama işgücü maliyetinin en yüksek olduğu alan oldu. Bu sektörü 94 bin 96 TL ile bilgi ve iletişim, 67 bin 397 TL ile eğitim sektörü izledi. Yüksek nitelikli iş gücü gerektiren sektörlerin maliyetleri yukarı çektiği görüldü.
İnşaat ve Hizmet Sektörlerinde Maliyetler Düşük Kaldı
Listenin alt sıralarında ise inşaat sektörü yer aldı. İnşaatta aylık ortalama işgücü maliyeti 26 bin 47 TL olarak kaydedildi. Bu sektörü 29 bin 460 TL ile konaklama ve yiyecek hizmetleri, 30 bin 929 TL ile gayrimenkul faaliyetleri takip etti. Düşük ücret düzeyleri, bu alanlarda çalışanların gelir farkını daha görünür hale getirdi.
Düzenli Ödemeler Kazançların Büyük Bölümünü Oluşturdu
Kazanç bileşenlerine bakıldığında, çalışılan süreler için yapılan düzenli ödemeler yüzde 78,4 ile en büyük paya sahip oldu. Düzensiz ödemelerin payı yüzde 9,9, çalışılmayan süreler için yapılan ödemelerin payı yüzde 8,6 olarak hesaplandı. Ayni ödemelerin kazanç içindeki payı yüzde 2,7, tasarruf sandıklarına yapılan ödemelerin payı ise yüzde 0,4 oldu.
Sosyal Güvenlikte Zorunlu Ödemeler Öne Çıktı
Sosyal güvenlik ödemeleri içinde zorunlu sosyal güvenlik ödemeleri yüzde 84,3 ile en büyük payı aldı. Gönüllü sosyal güvenlik ödemeleri yüzde 0,7 seviyesinde kalırken, kıdem ve ihbar tazminatı ödemelerinin oranı yüzde 15,0 olarak gerçekleşti. Bu tablo, işveren maliyetlerinde sosyal güvenlik yükünün ağırlığını ortaya koydu.
TÜİK’in 2024 verileri, toplu iş sözleşmelerinin ücretleri belirgin biçimde artırdığını, sektörler arasında ise ciddi maliyet farkları bulunduğunu gösterdi. İşgücü maliyetlerinin yapısı ve dağılımı, çalışma hayatında toplu pazarlığın ve sektörel dinamiklerin önemini bir kez daha gündeme taşıdı.