ÇEVRE

Yarım Asırlık Su Paylaşımı Krize Dönüştü: Erkenek’in Suyu Neden Kurudu?

Bir zamanlar su zenginliğiyle anılan Malatya’nın Doğanşehir ilçesi Erkenek Mahallesi, bu yıl tarihinin en büyük su sıkıntısını yaşıyor. İlçede çeşmelerden damla akmaz hale gelirken, vatandaşların tepkisi gün geçtikçe büyüyor. Sorunun odağında ise yaklaşık 40 yıl önce Adıyaman’a verilen “Erkenek Suyu” projesi bulunuyor. Kuraklık, deprem ve altyapı sorunları birleşince, bir dönem bereketin sembolü olan bölge bugün susuzlukla mücadele ediyor.

Abone Ol

Doğanşehir Belediye Başkanı Mehmet Bayram, Erkenek Suyu’nun tarihçesini anlatarak tartışmalara açıklık getirdi. Başkan Bayram’a göre, 1978 yılında dönemin hükümeti, Adıyaman’ın Besni ve Gölbaşı ilçelerinin su ihtiyacını karşılamak amacıyla bir proje başlattı. Ancak 1980 askeri darbesi nedeniyle çalışmalar durdu. Proje, 1981 yılında yeniden başlatıldı ve 1984’ten itibaren saniyede 600 litre Erkenek suyu Adıyaman’a akmaya başladı.

Bayram, “1978’de başlatılan proje 1984’te tamamlandı. O günden bu yana Gölbaşı ve Besni’ye Erkenek suyu ulaştırılıyor,” dedi. Böylece Erkenek kaynakları, hem Malatya’ya hem de Adıyaman’a hayat veren bir sistemin parçası haline geldi.

Kuraklık ve Deprem Suyun Yönünü Değiştirdi

Son yıllarda yaşanan iklim değişikliği ve 6 Şubat 2023 depremleri, bölgedeki yer altı su dengesini kökten etkiledi. Başkan Bayram, Erkenek’teki kaynakların yaklaşık 250 metre aşağı kotlara kaydığını belirtti. Bu durum, yüksek rakımlı Erkenek Mahallesi’nde suların çekilmesine neden oldu.

“Eskiden 1410 metredeki Erkenek’ten 1280 metredeki Gölbaşı’na su, doğal eğimle akabiliyordu. Şimdi suyun yatağı değişti, üst bölgeler susuz kaldı. Üstelik deprem sonrası altyapı da ağır hasar aldı,” ifadelerini kullandı. Böylece doğal afetler, onlarca yıldır işleyen sistemin dengesini tamamen bozdu.

Belediyelerden Ortak Çözüm Hamlesi

Malatya Büyükşehir Belediyesi ve Doğanşehir Belediyesi, bölgenin su sorununu çözmek için ortak çalışma başlattı. Başkan Bayram, yeni bir su hattı projesi üzerinde çalıştıklarını belirtti. Yapılan araştırmalar sonucunda üst kotlarda saniyede 50 litre su sağlayabilecek yeni bir kaynak bulundu.

Bayram, “Yaklaşık iki ay içinde çalışmaların tamamlanmasını hedefliyoruz. Yeni kaynak devreye alındığında Erkenek’in su sorunu kalıcı olarak çözülecek,” dedi. Yetkililer, projenin tamamlanmasının ardından Erkenek’te hem içme hem de kullanma suyu sıkıntısının sona ereceğini vurguluyor.

Güneş Enerjili Sistemle Sürdürülebilir Çözüm

Doğanşehir Belediyesi, yalnızca içme suyu değil, sulama suyu konusunda da yeni çözümler geliştiriyor. Başkan Bayram, deprem öncesinde Akdağ bölgesinden saniyede 400 litre su getiren derin sondajların bulunduğunu, ancak yer altı su seviyesinin 250 metre düştüğünü ifade etti.

Bu duruma karşı güneş enerjili pompa sistemleri kuruluyor. Bayram, “Yeni sistemle hem enerji maliyetini azaltacağız hem de suyu daha sürdürülebilir bir şekilde kullanacağız,” dedi. Bu sayede hem tarım hem de içme suyu ihtiyacının uzun vadede güvence altına alınması planlanıyor.

Erkenek Halkı Umutla Bekliyor

Kuraklık ve altyapı hasarı nedeniyle büyük sıkıntı yaşayan Erkenek sakinleri, belediyenin çalışmalarının sonuçlanmasını umutla bekliyor. Vatandaşlar, yıllarca başka şehirlere su veren bölgenin kendi susuzluğu ile sınanmasının büyük bir çelişki olduğunu ifade ediyor.

Doğanşehir Belediye Başkanı Mehmet Bayram ise, “Erkenek yeniden suyla buluşacak. Bu sadece bir altyapı yatırımı değil, bölgenin geleceğine yapılan bir yatırım,” diyerek çalışmalara devam edeceklerini belirtti.

Yarım Asırlık Paylaşım Yeniden Gözden Geçiriliyor

1970’lerde kardeşlik projesi olarak başlayan Erkenek Suyu paylaşımı, bugün iklim değişikliği ve afetlerin etkisiyle yeniden tartışma konusu haline geldi. Uzmanlar, benzer krizlerin önlenebilmesi için su kaynaklarının iklim koşullarına göre yeniden planlanması gerektiğini vurguluyor.

Erkenek halkı için umut veren bu yeni projeler tamamlandığında, bir zamanlar bereketin simgesi olan kaynaklar yeniden hayat bulabilir. Ancak bu kez ders alınarak, doğal kaynakların adil ve sürdürülebilir yönetimi temel hedef olmalı.