Nergis Sönmez Hanım’ın sorusu şöyle;

“Lise 1de okumakta olan bir kızım var. Ancak evde hiç mutlu huzurlu bir ortam bırakmadı. Güzellikle konuşarak, hatalarını görmezden gelerek bekledik düzelmedi. Psikolog dahi işe yaramadı. Hem ters hem saldırgan ve vurdumduymaz oldu. Okul başarısı çok iyiydi ama arkadaş çevresi sayesinde artık oda kötüye gidiyor. Ne yapacağımızı şaşırdım.”

Bu dönem çocuklar için çok önemli

Nergis Hanım, kızınızın bu dönemde aşırı duyarlı/tepkili olması normal. Kızınız gelişimi açısından önemli bir dönem geçiyor. Hırçınlığı da bu yüzden ve muhtemelen farklı bir birey olduğunu farkettirerek çevresine kendisini kanıtlamaya çalışıyor. Biyolojik büyüme esnasında salgılanma oranı artan –bu döneme özel- bazı hormonlar vardır. Bu hormonlar bu tip davranışlara neden olur. Size ise kızınızı olduğu gibi kabul etmek gerekir. Ancak, elbette daha doğru davranışlar yapmasını sağlamakta sizin elinizde…

Kızınızı asla yargılamayın

Öncelikler kızınızın bu durumunu bilip, kızınızı olduğu gibi kabullenin… Hatta kızınızı bu şekilde kabul ettiğinizi ve onu karşılıksız olarak sevdiğinizi ama yaptıklarından üzüntü duyduğunuzu kendisine samimi bir biçimde söyleyin. Çocuğunuzu yargılamadan hele hele şiddet (!) asla kullanmadan çocuğunuzun davranışlarını sağlıklı yönde etkileyebileceğinizi aklınızdan asla çıkarmayın. En basitinden odasını dağınık bıraktığında bile “neden dağınıksın bu kadar?” gibi cümleler dahi süreci olumsuz etkiler. Bunun yerine dağınık olmasından dolayı üzüntü duyduğunuzu samimiyetle söyleyebilirsiniz.

Aile toplantıları düzenleyin

Çocuğunuzun davranışlarını değiştirmesini sağlamak sizin elinizde… Kızınız ve eşinizle birlikte aile toplantısı yapın ve çocuğunuzun bundan sonra ki davranışlarda doğru karar vermesini ve kararı kendi vermesini sağlayın. Mesela kızım saat sence bir genç kız en fazla saat kaçta eve girmeli, bu konuda sana güveniyoruz ve bu nedenle senle birlikte karar verelim istedik. Çünkü sen artık genç kızsın gibi ifadeler, eğer öncesinde samimiyet hissettirildiyse sağlıklı cevaplarla karşılık bulacaktır.

Kızınızında olacağı bu toplantıları şirket toplantısı havasına çevirmeyin. Bunun yerine bir Pazar günü yaş pasta keyfi yapın ve bu arada toplantıyıda bu etkinliğinizle birleştirin. Veya evin ortamına göre farklı etkinlikler belirleyin, kızınızında hoşlanmasına dikkat edin.

Öfkenizi yutup, sabredin

Kızınızın yanında yüksek sesle ve kızgın/sinirli ses tonuyla konuşmayın. Kızınıza karşı tatlım, canım gibi kelimeleri kullandığınız cümlelere dikkat edin. Bu kelimeleri kullandığınız cümlelerinizde çıkararınız, sevginizden kaynaklansa dahi kullanmayın. Mesela ‘tatlım bugün bulaşıklara yardım etmene sevindim’ cümlesi yerine; ‘seninle birlikte bulaşık yıkamak benim için çok eğlenceli oldu’ diyebilirsiniz. Kızınızın bilinçaltına aldığı mesaj birinci söylemde ‘yardım edersen tatlı kız olursun’ ikincisinde ise ‘annem benimle bir şeyler yapınca mutlu oluyor’ olacaktır.

Eşinizle birlikte hareket edin

Tüm bu süreçlerde anne-baba ortak hareket etmelidir. Aksi halde bu ahengin yakalanmaması kızınızı eve yaklaştırma açısından çokta verimli sonuçlar getirmeyebilir. Hele ki asla anne-babanın biri iyi polis biri de kötü polis rolü oynamasın, bu kızınızın kişiliğini dahi derinden olumsuz yönde etkiler. Bu süreçte en önemli desteğiniz kızınıza karşı hisettirdiğiniz sevgi olacaktır. Unutmayın ki, gösterdiğinizi düşündüğünüz sevgiler değil hissettirdiğiniz sevgiler dedim. Anne-babanın  bu süreci birlikte dengelemesi kızınızın kendisini kendi kısıtlaması ve sağlıklı davranışlar göstermesi adına önemlidir.

Aksi halde bu yaşta ki bir çocuğu çok fazla kısıtlamaya çalışmak, çocuğu ruhsal boşluğa sürükler. Sizin kısıtlamalarınız olumlu sonuçlar getirmez. Hatta kendi dışında ailenin çok kısıtlaması, kızı profesyonel bir yalancı yapabileceği gibi, evde doyumunu tamamlayamadığı ruhsal boşluğu da dışarıda tamamlamaya çalışır. Bu ise daha fazla psikolojik sıkıntı karmaşasından başka bir sürece götürmez.

Uygulaycağınız yukarıda ki süreçler ilk başta kızınızın hırçınlığını ve vurdumduymazlığını artırabilir. Ancak kısa sürede sağlıklı davranışlar sergilemek adına yeni adımlar attığını gözlemleyeceksiniz. Yeter ki, sevginizi hissettirin…