Mehmet Yılmaz’ın bu ay piyasaya çıkan ‘Derviş Hoca’ adlı romanı Samsun için tarihi bir şahsiyeti de gün yüzüne çıkardı. Fatih Sultan Mehmet’in hocalarından birisi olan Hasan Es Samsuni’yi bu roman hatırlattı.

Kaynak Yayınları'ndan çıkan Derviş Hoca, 1400’lerde Hamedan’dan Samsun’a gelen bir Yesevi dervişi ile 1990’larda İstanbul’dan Bakü ve Saraybosna’ya giden bir Türk öğretmenin kesişen hikayelerini anlatıyor. Kendisi de Samsunlu olan romanın yazarı Mehmet Yılmaz, "Hasan Es Samsuni’yi ben de duymamıştım. Romana çalışırken karşıma çıktı ve adeta çarpıldım. Çünkü çok önemli bir şahsiyet ve ailesi de aynı şekilde, özel bir aile." dedi. Yılmaz, romanda ara karakterlerden birisi olarak yer verdiği Hasan Es Samsuni’den şu şekilde söz etti. "Samsuni ailesi çok muteber, alim bir aile. Samsuni, Samsunlu demek zaten. Babası Abdüssamed Es Samsuni olarak bilinirmiş. Dedesi Hüsameddin ve büyük dedesi Ubeydullah Hocaefendiler de ‘Samsuni’ namıyla bilinirlermiş. 1320'lerde Buhara’dan kalkıp Samsun’a göç etmiş bir aileye mensuplarmış. Hasan Es Samsuni Hocaefendi, İstanbul’un fethi sonrası Semân medresesinde müderrislik ve Fatih Sultan Mehmed’e hocalık yapmış. Ayrıca en yüksek adli makam olan İstanbul Kadılığı ve Kazaskerlik görevlerinde bulunmuş. 1476 yılında vefat etmiş. Fıkıh, hadis, kelâm alimi ve belagat ustasıymış; çok sayıda eseri varmış. Bunu biz Samsunluların kahir ekseriyeti bilmeyiz. Nitekim Fatih Sultan Mehmet Han, Samsun civarında yıllarca yaşamış olan büyük hocası Akşemseddin’in de telkinleriyle fetihten sonra İstanbul’a Samsun ve Çarşamba civarından da Türkmenleri getiriyor. Yani İstanbul’un ilk Türkleri arasında çok sayıda Samsunlu aile de yer alıyormuş.
Büyük Türk padişahı Fatih Sultan Mehmed’in ruh ve gönül dünyasına şekil veren hocalarından Hasan Es Samsuni’nin kabri, Eyüp Sultan Türbesi haziresinde bulunmaktadır. İstanbul’daki hemşehrilerimize duyurulur."

Yılmaz ayrıca, şu teklifi getirdi: "Samsun'daki bir kültür merkezine ya da kütüphaneye bu büyük müderrisin ismi verilse hoş olmaz mı? Hasan Es Samsuni Kültür Merkezi ya da Kütüphanesi mesela."

Bu arada Derviş Hoca’nın Türkiye genelinde satışta olduğu hatta Boşnakça çevirisi üzerinde çalışıldığı, Bosna’da da satışa çıkma ihtimali olduğu da bildirildi.