Son dönemde kiralar hızlı bir artış gösterdi. Büyükşehirlerde ortalama kira bedelleri 30.000 TL sınırına yaklaşırken, Anadolu şehirlerinde bu rakamlar genelde 20.000-22.000 TL bandında seyrediyor. Arz-talep dengesindeki bozulma ve inşaat maliyetlerindeki artış, kira fiyatlarını yukarı çekti.
Eski Kiracılar Düşük Fiyattan Oturmaya Devam Ediyor
2020 öncesi imzalanan sözleşmeler nedeniyle bazı kiracılar hâlâ görece düşük bedeller ödüyor. Örneğin, 2020'de 5.000 TL'ye kiralanan bir dairede oturan kişi bugün 12.000-15.000 TL ödüyor; aynı daire boş kalsa 30.000 TL'ye kadar istenebiliyor. Bu fark, ev sahipleri ve kiracılar arasında gerilim yaratıyor.
Ev Sahipleri Mahkemeye Başvuruyor
Türk Borçlar Kanunu'na göre kira sözleşmesi beş yılı doldurduğunda taraflar anlaşamazsa ev sahibi kira tespit davası açabiliyor. Avukatlar, son dönemde bu tür davaların sayısında belirgin artış olduğuna dikkat çekiyor. Mahkemeler, mevcut kira bedelini bölge rayiçleri ve emsal kararlar ışığında yeniden tespit edebiliyor.
Dava Süreleri Uzuyor ve Zamanlama Kritik Oluyor
Adliyelerde kira tespit davalarındaki yoğunluk artmış durumda. Uzmanlar, dava süreçlerinin genelde 6-8 ay sürdüğünü belirtiyor. Hukuki uzmanlar, davanın zamanlamasının kritik olduğuna vurgu yapıyor: "Dava, yeni kira döneminden önce açılmazsa, mahkeme kararı ancak bir sonraki yıl için uygulanabilir." Bu durum, ev sahipleri açısından hak kaybı riski doğuruyor.
Mahkemeler Rayiç Bedeli Araştırıyor
Gayrimenkul danışmanları, mahkemelerin karar verirken bölge rayiçlerini, emsal kira belgelerini ve piyasa analizlerini incelediğini aktarıyor. Ev sahipleri, sadece TÜFE oranına göre artış yapmak yerine, gerçek piyasa koşullarına göre rayiç bedel talep ediyor. Mahkeme uygulamaları bu taleplere göre şekilleniyor.
Kiracılar Taşınıyor ve Talep Şekilleniyor
Yüksek kira bedelleri, kiracıları alternatif arayışına yönlendiriyor. Merkezi semtlerde oturanların bir kısmı daha uygun kira arayanlar nedeniyle şehir çeperlerine taşınıyor. Bu hareket, şehir içi talep dağılımını ve konut piyasasının kısa vadeli dinamiklerini yeniden şekillendiriyor.
Adliyelerde Artan Yoğunluk ve Hukuki Riskler
Kira tespit davalarındaki artış, mahkeme iş yükünü ağırlaştırıyor. Hem kiracılar hem de ev sahipleri hukuki süreçte yanlış adımlar atarsa ekonomik kayıplarla karşılaşabiliyor. Uzmanlar tarafları hukuki destek almaya ve süreçleri dikkatle yönetmeye çağırıyor.
