FAZ’a göre Türkiye, yeşil pasaport olarak bilinen özel pasaportlar üzerinden vizesiz Avrupa seyahatini büyük ölçüde kendi kontrol ediyor. Devlet memurları, belediye başkanları, akademisyenler, avukatlar, denetçiler ve yüksek ihracat hacmine sahip şirket temsilcileri ile aileleri bu haktan yararlanıyor. Gazete, bu geniş kapsamın Avrupa açısından potansiyel bir risk gibi görünse de pratikte kontrollü ve düşük riskli bir vizesiz geçiş alanı oluşturduğunu vurguladı.
Avrupa Birliği Sert Bir Adım Atmaktan Kaçınıyor
Haberde, Avrupa Birliği’nin yeşil pasaportların sayısı ve kapsamı konusunda Türkiye’den daha fazla şeffaflık talep ettiği, ancak bu konunun diplomatik bir krize dönüştürülmek istenmediği belirtildi. Diplomatik çevrelere dayandırılan değerlendirmede, mevcut durumun “bilinçli şekilde muğlak bırakıldığı” yorumuna yer verildi. AB ülkelerinin, dengeyi bozacak sert bir adımın siyasi sonuçlarından çekindiği ifade edildi.
Vize Serbestisi Dosyası Beklemede Tutuluyor
Frankfurter Allgemeine Zeitung’un analizinde, AB’nin temmuz ayında Türkiye’ye teknik görüşmeleri yeniden başlatma teklifinde bulunduğu bilgisi paylaşıldı. Buna rağmen, tam kapsamlı vize serbestisi sürecinin ilerletilmediği ve dosyanın bilinçli olarak beklemede tutulduğu kaydedildi. Gazeteye göre Avrupa, sınırlı bir vizesiz geçiş modeliyle iç siyasette riskli görülen tartışmalardan uzak durmayı tercih ediyor.
Yeşil Pasaport Sayısındaki Artış Dikkat Çekiyor
Haberde, yeşil pasaport sayısına ilişkin net bir rakam bulunmadığına dikkat çekildi. 2019 yılında 1,7 milyon olarak açıklanan sayının sonraki yıllarda hızla arttığı, 2023’te yaklaşık 1,8 milyon yeni yeşil pasaportun basıldığı aktarıldı. Temmuz 2024 itibarıyla yeşil pasaport sayısının normal pasaportları geçtiği bilgisine yer verildi.
Avrupa Hukuken Yetkili Ama Fiilen Çekingen Davranıyor
FAZ, AB ülkelerinin yeşil pasaportları tanımama yetkisine sahip olduğunu, ancak bugüne kadar hiçbir ülkenin bu yönde bir karar almadığını hatırlattı. Göç uzmanı Gerald Knaus, yeşil pasaport sahiplerinin iltica başvurusu yapmaması ve kalış sürelerini aşmamasının Avrupa’yı rahatlatan temel unsur olduğunu ifade etti.
Türkiye-Avrupa Dengesi Açıkça Tanımlanıyor
Gazete, mevcut tabloyu “tipik bir Türkiye-Avrupa dengesi” olarak nitelendirdi. Avrupa tarafının, sınırlı bir vizesiz geçiş karşılığında siyasi açıdan riskli vize serbestisi tartışmasından uzak durduğu belirtildi. Bu sistemin aynı zamanda yoğun konsolosluklar üzerindeki baskıyı azalttığı vurgulandı.
Ankara Süreci Zamana Yaymayı Tercih Ediyor
Alman basınına göre Türkiye, vize serbestisi için gerekli kriterlerin büyük bölümünü yerine getirmiş olmasına rağmen, süreci kendi lehine zamana yaymayı tercih ediyor. Analizde, Ankara’nın bu dosyada elindeki kartları dikkatli ve stratejik biçimde kullandığı değerlendirmesi yapıldı.
Frankfurter Allgemeine Zeitung’un analizi, yeşil pasaport uygulamasının yalnızca bir seyahat kolaylığı değil, aynı zamanda Türkiye ile Avrupa arasında sessizce sürdürülen bir diplomatik denge unsuru olduğunu ortaya koyuyor. Avrupa’nın bu alana müdahale etmekten kaçınması, söz konusu dengenin kısa vadede korunacağını gösteriyor.
