Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Kurban Bayramı sonrası hayvan pazarlarının geçici olarak kapatılması, gözleri yeniden şap hastalığına çevirdi. Özellikle tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar için büyük önem taşıyan bu hastalık, hem hayvan sağlığı hem de ekonomik etkileri nedeniyle yakından takip ediliyor.
Çift tırnaklı hayvanlarda hızla yayılıyor
Şap hastalığı (Foot and Mouth Disease - FMD), sığır, koyun, keçi ve domuz gibi çift tırnaklı hayvanları etkileyen son derece bulaşıcı bir viral enfeksiyon olarak tanımlanıyor. Etkeni Aphthovirus adlı virüstür. Hayvanlarda yüksek ateş, ağız içi yaralar ve tırnak aralarında lezyonlar gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Ölümcül olmasa da süt verimini düşürüyor, kilo kaybına yol açıyor ve hayvan ticaretini kısıtlayarak ekonomik zararlara neden oluyor.
Virüs birçok yolla bulaşabiliyor
Şap hastalığı, hayvandan hayvana doğrudan temas yoluyla ya da dolaylı yollarla bulaşabiliyor. Bulaşma yolları arasında şunlar öne çıkıyor:
- Enfekte hayvanların tükürük, süt, dışkı ve burun akıntısı ile temas
- Kirli yem, su veya ekipman kullanımı
- İnsanların elleri, giysileri veya araçlarıyla virüs taşıması
- Rüzgarlı havalarda virüsün uzun mesafelere taşınması
Virüs, dış ortamda dayanıklı olduğu için hastalık hızla yayılabilir ve kontrol altına alınması zorlaşabilir.
İnsana bulaşma riski oldukça düşük
Şap hastalığı, çoğunlukla hayvanlarla sınırlı kalır. İnsana bulaşması oldukça nadir görülür. Ancak enfekte hayvanlarla uzun süreli ve yakın temashafif semptomlarla görülebilir. Bu belirtiler arasında hafif ateş, ağız içinde yaralar ve ciltte kızarıklık yer alabilir. Şap hastalığı, insanlarda genellikle kendiliğinden iyileşir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olmaz.
Hastalığın yayılmasını önlemek için önlemler artırıldı
Tarım ve hayvancılık alanında görev yapan kişi ve kurumların şap hastalığının yayılmasını engellemek için alması gereken önlemler şöyle sıralanıyor:
- Hayvanların düzenli olarak aşılanması
- Hastalığından şüphelenilen hayvanların karantinaya alınması
- Ahır, yemlik ve ekipmanların dezenfekte edilmesi
- Hayvan hareketlerinin denetlenmesi
- Personelin hijyen kurallarına titizlikle uyması
Ekonomik etkiler endişe yaratıyor
Şap hastalığı, özellikle süt ve et üretimi yapan işletmeleri ciddi şekilde etkileyebilir. Hayvanlarda verim kaybı, ithalat-ihracat kısıtlamaları ve karantina uygulamaları nedeniyle üreticiler maddi kayıplarla karşı karşıya kalabilir. Bu da sadece üreticileri değil, dolaylı olarak tüketici fiyatlarını da etkileyebilir.
Farkındalık ve önlem hayati önem taşıyor
Şap hastalığı, hayvancılık sektörünü hem sağlık hem de ekonomik açıdan tehdit etmeye devam ediyor. Özellikle bayram dönemlerinde hayvan hareketliliğinin artması, yayılma riskini daha da artırıyor. Uzmanlar, hem üreticilerin hem de tüketicilerin dikkatli davranmasını ve yetkililerin uyarılarına uymasını önemle tavsiye ediyor.
