İnönü Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Zeki Boyraz, teknolojideki hızlı dönüşümün enerji depolama sorununu beraberinde getirdiğine dikkat çekti. Elektrikli araçlar, cep telefonları ve batarya teknolojileri gibi birçok alanda nadir elementlerin vazgeçilmez hale geldiğini belirten Boyraz, bu nedenle dünya genelinde NTE rezervlerinin önem kazandığını vurguladı.
Çin Rezervlerde Öne Çıkıyor, Rekabet Kızışıyor
Prof. Dr. Boyraz’a göre, Çin bu alanda ciddi bir üstünlük kurarak neredeyse yüzde 38’lik rezervle dünya pazarında tekel konumuna geldi. Çin’i Vietnam (%26) ve Brezilya izlerken, Rusya, Hindistan ve Avustralya gibi ülkeler daha küçük oranlara sahip. Bu tablo, ülkeleri kendi rezervlerini keşfetmeye ve bu alandaki teknolojik altyapılarını güçlendirmeye zorluyor.
Türkiye'de Eskişehir ve Malatya'da Yoğun Sondaj Faaliyetleri Yürütülüyor
Türkiye’nin nadir toprak elementleri potansiyeli ise özellikle iki bölgede öne çıkıyor. Eskişehir ve Malatya-Kuluncak çevresinde MTA tarafından yaklaşık 4 yıldır süren sondaj çalışmaları, bu kaynakların varlığını doğruluyor. Eskişehir'de Cumhurbaşkanlığı kararıyla kurulan Nitelikli Toprak Elementleri Enstitüsü, bu alandaki resmi adımları güçlendiriyor.
Malatya, Madencilikte Stratejik Konumda
Malatya'nın madencilikteki yeri de her geçen gün daha fazla önem kazanıyor. Prof. Dr. Boyraz, kentte yer alan MTA Bölge Müdürlüğü’nün, Türkiye'nin maden haritalarının oluşturulmasında aktif rol üstlendiğini söyledi. Malatya-Kuluncak bölgesinin NTE açısından stratejik değer taşıdığını vurgulayan Boyraz, bu çalışmaların devlet güvencesi altında sürdürüldüğünü belirtti.
Stratejik Madenlerde Söz Devlette: Özel Sektör Devre Dışı
Nadir toprak elementleri stratejik madenler kategorisinde yer aldığı için, bu alanlarda sadece devlet kurumlarının faaliyet gösterebildiğini hatırlatan Prof. Dr. Boyraz, Eti Maden’in bu süreci yönettiğini ifade etti. Özellikle uranyum ve toryum, bu madenler arasında öne çıkıyor. Uranyum işletilebilir düzeye ulaşmışken, toryum için henüz daha ileri teknolojiye ihtiyaç duyuluyor.
Türkiye'nin sahip olduğu nadir toprak elementleri rezervleri, geleceğin enerji ve teknoloji yatırımları için önemli bir fırsat sunuyor. Eskişehir ve Malatya gibi bölgelerde süren çalışmalar, bu kaynakların ekonomiye kazandırılması adına kritik bir adım niteliğinde. Küresel rekabetin kızıştığı bu alanda Türkiye’nin stratejik hamleleri, hem dışa bağımlılığı azaltma hem de teknoloji alanında söz sahibi olma potansiyelini beraberinde getiriyor.
